Cmentarz – jest instytucjonalnie ukształtowanym wycinkiem przestrzeni o
programowo założonym grzebalnym przeznaczeniu, zorganizowanym zaś wedle
pewnych dyrektyw - reguł kulturowych, związanych tak ze zrytualizowaniem
form grzebania zmarłych, jak i z istnieniem pewnej tradycji sposobu
utrwalania pamięci o nich.
Nazwa pochodzi od łacińskiego słowa coemeterium, o tym właśnie znaczeniu, które z kolei jest zlatynizowaną formą greckiego koimeterion = miejsce spoczynku.
Koncepcję
cmentarza jako przestrzeni nienaruszalnej i świętej przejęło wczesne
chrześcijaństwo z tradycji rzymskiej, dlatego pierwsze cmentarze
chrześcijańskie wyodrębniły się z dawniejszych cmentarzy pogańskich.
Kościół już w III w. oddał je pod opiekę biskupów i księży, tworząc
system cmentarnej administracji. Cmentarze były już wówczas miejscami
świętymi i chronionymi specjalnymi immunitetami. Obejmowało je także
prawo azylu . Od X w. zaczyna się tendencja do lokalizowania cmentarzy w
obrębie miast i w bliskości kościołów. Sobór rzymski z 1059 r. nadał im
sankcję "pół świętych" rzucając klątwę na ludzi bezczeszczących je.
Cmentarz
w sensie prawno-administracyjnym jest wyraźnie wyodrębnionym,
oznaczonym, zdeterminowanym terenem, przeznaczonym do grzebania
zmarłych, a występujące na nich mogiły są w zwyczajowo przyjętej formie
wizualnej.
Tradycyjnie obowiązek grzebania zmarłych spoczywa na
barkach rodziny zmarłego, a jeśli zmarły rodziny nie ma, to na władzach
lokalnych.
Od 1 listopada 2011 roku, obowiązują dwa dokumenty dotyczące regulacji prawa pogrzebowego w diecezji włocławskiej:Instrukcja w sprawie pogrzebu i Regulamin cmentarzy rzymskokatolickich w diecezji włocławskiej.
Po konsultacjach dykasterialnych, a także w ramach dekanatów, po
omówieniu propozycji prawa na zjeździe księży dziekanów oraz podczas
obrad Rady Kapłańskiej,
ks. bp Wiesław Mering zatwierdził oba dokumenty jako obowiązujące prawo pogrzebowe w diecezji włocławskiej. Instrukcja składa się z 10 punktów podejmujących następujące zagadnienia: postępowanie
kapłana na wiadomość o śmierci, miejsce nabożeństwa pogrzebowego, komu
należy udzielić lub odmówić pogrzebu katolickiego lub ograniczyć jego
formę, opłaty cmentarne, ponowne użycie grobu, księgi cmentarne i księga
zmarłych, kremacja i ekshumacja zwłok.
Instrukcja zaznacza, że pogrzeb jest aktem kultu religijnego (Msza
św., posługa duchownego do momentu zasypania trumny), z czego wynika,
że Kościół nie świadczy usług. Środki finansowe składane w związku z
wykonywaniem posługi religijnej są ofiarami związanymi z czynnościami
religijnymi. Uwypuklony został także fakt, że jest zgodne z prawem
wprowadzenie opłat za korzystanie z infrastruktury cmentarza, pod
warunkiem, że takie opłaty będą przewidziane w regulaminie cmentarza.
Regulamin cmentarzy rzymskokatolickich w diecezji włocławskiej
składa się z 4 rozdziałów: przepisy ogólne, postanowienia porządkowe,
zasady dysponowania grobem i ponoszenia opłat oraz zasady wykonywania
prac i usług przez podmioty niezależne od Administratora.
Cmentarz parafialny w Witowie (zabacz; na mapie) założył w 1815 roku na Górach Witowskich, przy drodze Witowo - Powałkowice - Wandynowo ks.Proboszcz Jakub Krajewski. Wybudowano wówczas drewnianą kapliczkę. W 1840 roku na środku cmentarza ówczesny wikariusz ks.Wojciech Kochowicz własnym kosztem i staraniem wystawił murowaną kaplicę pod wezwaniem Krzyża Świętego.
Wewnątrz kaplicy umieszczony został klasycystyczny ołtarzyk z rzeżbą
Chrystusa Ukrzyżowanego i Matki Boskiej Skępskiej.
W kaplicy cmentarnej pochowany został
ks.
Kanonik Jan Szafrański
(ur.06.06.1856 r w Warszawie - zm.08.09.1939 r w Witowie), proboszcz parafii Witowo w latach 1893 - 1939, budowniczy obecnego kościoła parafialnego (wybudowanego w latach 1899- 1904).
Tuż przed kaplicą, po prawej stronie alei głównej, 02 czerwca 1993 roku, pochowany został ks. Kazimierz Szałkowski (ur. 25 stycznia 1903 roku w Sieradzu- zm. w Kaliszu 30 maja 1993 r.) tutejszy proboszcz w latach 1952-1975.
W kwaterze lewej, idąc od alei głównej cmentarza, znajduje się grób nieznanego żołnierza, w którym spoczywają prochy dwóch nieznanych żołnierzy Wojska Polskiego oraz cywila, zamordowanych w bestialski sposób przez hitlerowców na terenie parafii Witowo w 1939 roku, tuż po rozpoczęciu II wojny światowej. Grobem opiekuje się młodzież z Gimnazjum Publicznego w Witowie. W dzień Wszystkich Świętych, przy grobie zbiera się zawsze wiele dzieci i młodzieży zapalając znicze i składając kwiaty.
Na cmentarzu znajduje się kwatera w której spoczywają członkowie rodziny Biesiekierskich
, mających w historii Kujaw swoją zaszczytna kartę (...wieloletni
właściciele majątku Płowce, które w drugiej połowie XVIII wieku nabył
na własność podkomorzy inowrocławski Jan Biesiekierski..)
Na cmentarzu parafialnym w Witowie, spoczywają prochy mieszkańców z miejscowości ; Czarnocice, Grodziska, Faliszewo, Płowce, Powałkowice, Pścinno, Pścininek, Sadłog, Sadłużek,Torzewo, Wandynowo, oraz Witowa, Koloni Witowo i Witowa Nowego, nie tylko wyznawców kościoła rzymskokatolickiego, ale i również innych wyznań.
W wyniku starań obecnego Proboszcza ks.Andrzeja Aniszczyka
w 2014 roku na cmentarzu parafialnym w Witowie została odrestaurowana
zabytkowa kaplica i brama główna oraz powstała nowa brama boczna
.W
2015 roku wybudowany został chodnik na alei głównej cmentarza a przed cmentarzem Gmina Bytoń w ramach budowy drogi asfaltowej w kierunku Wandynowa wybudowała na całej długości cmentarz parking. W 2015 roku staraniem ks.Proboszcza została przeprowadzona pełna inwentaryzacja grobów z opracowaniem planu
cmentarza oraz sporządzony imienny wykaz miejsc pochówku wszystkich, których prochy spoczywają na cmentarzu parafialnym.
Aktualnie (
zobacz na mapie->)cmentarz parafialny w Witowie zajmuje powierzchnię 2.0 ha.
Msza święta za spoczywających, na cmentarzu parafialnym w Witowie, corocznie w dzień Wszystkich Świętych 1 listopada odprawiana jest o godz.12.00
Cmentarz w Witowie z kaplicą i murowanym ogrodzeniem z bramą, objęty jest ochroną dziedzictwa kultury i zabytków - wpisany do rejestru zabytków decyzją Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Bydgoszczy 15 lipca 1996 roku A/663/1-4, dawny rej.zab. nr 389/A .