Parafia w Witowie powstała w 1325 roku. W dokumentach historycznych wzmianka o parafii w Witowie pojawia się po raz pierwszy w w Kodeksie Dyplomatycznym Wielkopolskim, gdzie parafia ta jest wymieniona jako jedno z dóbr arcybiskupów gnieźnieńskich zatwierdzone
przez papieża Innocentego II w Pizie "Ex commisso nobis" z dn. 7 VII
1136 r. Obok Parafii Witowo wymieniane są inne z nią sąsiadujące i
blisko położone parafie jak:
Osięciny, Bądkowo czy Dąbie Kujawskie.
Od roku 1325 parafia należała do dekanatu radziejowskiego w diecezji kujawsko – pomorskiej w archidiakonacie kruszwickim.
Pierwszy opis kościoła pw. św. Andrzeja Apostoła w
Witowie pochodzi z 1577 roku. Była to świątynia drewniana, z wieżą
spełniającą rolę dzwonnicy. Znajdowały się w nim trzy ołtarze,w tym jeden
w kaplicy z obrazem Matki Bożej. Fundator kościoła nie jest znany.
W latach 1569 do 1864 Parafia Witowo związana była z Seminarium Duchownym we Włocławku, gdyż jej dochody stanowiły utrzymanie tej uczelni.
W roku 1694 staraniem ks.Andrzeja Albinowskiego wybudowano nową, także drewnianą świątynię.Od 1720 roku opiekę nad Seminarium we Włocławku przejęli Księża Misjonarze św.Wincentego a'Paulo. Oni też zarządzali parafią w Witowie,a każdorazowy prefekt seminarium był jednocześnie proboszczem Witowa.
W 1815 roku na Witowskich Górach, przy drodze Witowo - Powałkowice - Wandynowo ks. proboszcz Jakub Krajewski założył cmentarz parafialny (zabacz; na mapie). Wybudowano wówczas drewnianą kapliczkę. Dopiero w 1840 roku na środku cmentarza, ówczesny wikariusz ks.Wojciech Kochowicz, własnym kosztem i staraniem wystawił murowaną kaplicę pod wezwaniem Krzyża Świętego. Wewnątrz kaplicy umieszczony został klasycystyczny ołtarzyk z rzeżbą Chrystusa Ukrzyżowanego i Matki Boskiej Skępskiej.
W historii parafii i kościoła mocno zapisała się postać ks. Franciszka Płoszczyńskiego
ze Zgromadzenia Księży Misjonarzy św. Wincentego a’ Paulo. Z jego
inicjatywy wybudowano
Dom Starców i Sierot im. Ks. Franciszka
Płoszczyńskiego
zwany ochronką. W okresie tym kościół w Witowie był
odnowiony, zadbany i wyposażony.
Po kasacie zakonów w 1864
roku zarówno Seminarium, jak i parafia Witowo przeszły pod zarząd księży
diecezjalnych. Wówczas to podjęto inicjatywę budowy nowej świątyni.
Dzięki staraniom miejscowych księży katolickich w Witowie rozwijała się edukacja dzieci i młodzieży. W wieku XVI działała szkoła parafialna . W 1791 roku w szkole parafialnej uczyło się 5 chłopców i 1 dziewczynka. Pierwsza szkoła elementarna powstała w Witowie w 1838 roku. Jej założycielem był ksiądz Wojciech Kochowicz, wikariusz Parafii w Witowie. Sam bezpłatnie uczył miejscowe dzieci a potem z zebranych składek wiernych wynajął pomieszczenia i zatrudnił nauczyciela.
Po roku 1851 źródła historyczne odnotowują znaczne ożywienie w edukacji
miejscowej latorośli, a to dzięki
ks. Franciszkowi Płoszczyńskiemu, który poza dbałością o obiekty parafialne, zasłużył się organizacją miejscowej ludności.
Obecny
kościół parafialny w Witowie, prawdopodobnie czwarty na tym miejscu , to świątynia w stylu neogotyckim. Świątynia
wybudowana została w latach 1899-1903 wg projektu arch. Konstantego
Wojciechowskiego, dzięki datkom i pracy wiernych pod kierownictwem
ówczesnego proboszcza
ks. Jana Szafrańskiego. Konsekracji świątyni w dniu 19 czerwca 1904 roku dokonał bp Stanisław Zdzitowiecki.
W
20 – leciu międzywojennym przy kościele działało
Zrzeszenie Akcji
Katolickiej
w skład którego wchodził oddział Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Męskiej i Żeńskiej, którego zadaniem było krzewienie oświaty i wiedzy rolniczej oraz rozwijanie kultury i propagowanie patriotyzmu .
W tym też czasie rozpoczęło działalność Towarzystwo
Ogniowe.
Wybuch II wojny światowej we wrześniu 1939 roku to dramatyczny okres dla Parafii
Witowo. Dnia 8 września 1939 roku w czasie odprawiania mszy Świętej umiera nagle wieloletni proboszcz
ks.Jan Szafrański. Parafianie witowscy pochowali ks.Szafrańskiego w kaplicy cmentarnej, gdzie do dziś spoczywają jego prochy. Administrowanie parafią przejmuje wikary
ks.Romuald Tomiec, który niebawem zostaje aresztowany przez hitlerowców a w nocy 31.X. na 1.XI.1939 r. wraz z innymi 8 księżmi
zostaje rozstrzelany w parku w Piotrkowie Kujawskim.
Od 31 pażdziernika 1939 roku kościół parafialny w Witowie zostaje zamknięty. Dnia
24
maja
1940 r. niedaleko
wsi Witowo Kolonia (zobacz na mapie) giną od kul niemieckich oprawców księża z Osięcin: Wincenty Matuszewski i Józef Kurzawa. Wielu mieszkańców parafii Witowo wysiedlono do Generalnej Guberni lub wywieziono na roboty przymusowe do III Rzeszy i do obozów koncentracyjnych w tym do obozu hitlerowskiego w Matchausen, gdzie wielu z nich zamordowano. Na miejsce wypędzonych sprowadzono niemieckich osadników.
W latach 1953-1954 staraniem ks.Kazimierza Szałkowskiego (proboszcz w latach 1952-1975)kościół parafialny gruntownie wyremontowano i pomalowano. W latach 1982-1984 z inicjatywy proboszcza ks.Stanisława Grzybowskiego założone zostały witraże a w 1986 roku świątynię w Witowie pokryto blachą miedzianą. Renowacja polichromii i odnowienie ołtarzy świątyni nastąpiło w 1997 roku.
W latach 1989 - 2000 z inicjatywy i staraniem ks. kan. Stanisława Grzybowskiego na miejscu dawnego kościoła w historycznej miejscowości Płowce(bitwa króla Władysława Łokietka z zakonem Krzyżackim w 1331 roku ) wybudowano nową kaplicę, która jest kościołem filialnym Parafii Witowo. W przeddzień rocznicy bitwy płowieckiej 26 września 1989 roku biskup Henryk Muszyński poświęcił fundamenty nowej świątyni. Trzy lata później 28 września 1993 roku biskup Bronisław Dembowski odprawił uroczystą mszę św. w budowanej kaplicy. W Roku Wielkiego Jubileuszu – 2000 - dzieło budowy świątyni przy wymiernym wsparciu parafian, zwłaszcza mieszkańców Płowiec zostało zakończone. W 2003 roku parafianie z Płowiec ufundowali pamiątkową tablicę, która została wmurowana w kaplicy dla upamiętnia budowniczego ks. kan. Stanisława Grzybowskiego proboszcza parafii Witowo w latach 1975-2001.
W 2004 roku parafia Witowo obchodziła Jubileusz 100-lecia konsekracji kościoła. Jako wotum wdzięczności na ten Jubileusz ,staraniem obecnego ks.proboszcza Andrzeja Aniszczyka oraz mieszkańców parafii postawiono w kościele nowy marmurowy ołtarz. Jego konsekracji 18 czerwca 2004 roku dokonał ks.bp Wiesław Alojzy Mering -pasterz diecezji włocławskiej.
W 2012 roku z inicjatywy Proboszcza ks.Andrzeja Aniszczyka i dzięki pomocy Gminy Bytoń w ramach programu finansowego ze środków Unii Europejskiej teren przykościelny od strony drogi powiatowej nr 267 został w 2012 roku zagospodarowany i utwardzony, jako parking dla samochodów mieszkańców Witowa ,parafian i przyjezdnych gości.
W 2013 roku z inicjatywy Proboszcza ks.Andrzeja Aniszczyka i dzięki ofiarności parafian wykonana została iluminacja kościoła parafialnego, który jest najstarszym budynkiem zabytkowym w centrum miejscowości Witowo.
Cały teren parafialny w Witowie wraz z kościołem oraz ogrodzeniem i innymi budowlami objęty jest ochroną dziedzictwa kultury i zabytków - wpisany do rejestru zabytków decyzją Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków dawny rej.zab. nr 392/A z dnia 29 sierpnia 1996 roku A/492/1-3.W wyniku starań obecnego Proboszcza ks.Andrzeja Aniszczyka w 2014 roku na cmentarzu parafialnym w Witowie została odrestaurowana zabytkowa kaplica i brama główna oraz powstała nowa brama boczna. W latach 2015 - 2019 wybudowane zostały chodniki na terenie cmentarza. Została także przeprowadzona inwentaryzacja grobów z opracowaniem planu cmentarza, oraz sporządzony imienny wykaz miejsc pochówku wszystkich, których prochy spoczywają na cmentarzu parafialnym.
Na cmentarzu parafialnym w Witowie, spoczywają prochy mieszkańców z miejscowości ; Czarnocice, Grodziska, Faliszewo, Płowce, Powałkowice, Pścinno, Pścininek, Sadłog, Sadłużek,Torzewo, Wandynowo, oraz Witowa, Koloni Witowo i Witowa Nowego, nie tylko wyznawców kościoła rzymskokatolickiego, ale i również innych wyznań.
Cmentarz w Witowie z kaplicą i murowanym ogrodzeniem z bramą, objęty jest ochroną dziedzictwa kultury i zabytków - wpisany do rejestru zabytków decyzją Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Bydgoszczy z 15 lipca 1996 roku nr. A/663/1-4,dawny rej.zab.nr 389/A.
Na terenie naszej parafii działają powstałe w latach 1918-1958 trzy jednostki Ochotniczych Straży Pożarnych: w Płowcach, Torzewie oraz w Witowie.
Zgodnie z wieloletnią tradycją wszystkie uroczystości w Kościele
Parafialnym w Witowie oraz w kaplicy w Płowcach odbywają się z udziałem
pocztów sztandarowych ww. jednostek OSP oraz licznego grona druhów.
Corocznie w okresie Wielkanocnym strażacy pełnią wartę honorową przy Grobie
Pańskim w mundurach galowych, ze sznurami, w czapkach rogatywkach,
hełmach bojowych lub ozdobnych. Uczestniczą w uroczystościach odpustowych, w uroczystej procesji Bożego Ciała oraz
innych ważnych dla parafii wydarzeniach.
W dzień św.Floriana -patrona strażaków,w kościele parafialnym w Witowie odprawiana jest uroczysta msza święta z udziałem wszystkich strażaków i ich rodzin.
Jednostka OSP w Torzewie powstała w powojennej Polsce 3 maja 1958 roku na zebraniu wiejskim z inicjatywy Czesław Domańskiego z Torzewa (gm. Topólka) choć pierwsza wzmianka o istnieniu zorganizowanej straży pożarnej pochodzi z 1928 roku. Remiza strażacka wybudowana została w 1965 roku przez Zygmunta Kraińskiego z Sadłoga wraz z druhami. Sztandar dla jednostki ufundowany został w 1977 roku. W 1987 roku wybudowana została nowa remiza strażacka z garażem na samochód oraz salą na szkolenia i okolicznościowe imprezy wiejskie. Obecnie OSP w Torzewie liczy 16 druhów, jej prezesem jest Edward Domański, naczelnikiem Zygmunt Jankowski. Jednostka dysponuje specjalistycznym samochodem marki Żuk z wyposażeniem bojowym.
Jednostka OSP w Płowcach założona została w 1918 roku przez miejscowego nauczyciela Zdzisława Sikorskiego. Przez lata funkcję prezesa pełnili: Józef
Biesiekierski- właściciel majątku Płowce, Jan Poreda, Mieczysław
Małkowski, Jerzy Chrupek, Lucjan Lijewski, Tadeusz Acalski, Leopold
Bartczak.
W 1928 roku jednostka z własnych funduszy pozyskała konny wóz strażacki
. W 1031 roku w 600. rocznicę bitwy płowieckiej, miejscowe społeczeństwo ufundowało dla OSP sztandar. Jednak w czasie okupacji hitlerowskie sztandar zaginął.
Po II wojnie światowej jako stowarzyszenie Jednostka OSP została zarejestrowana w 1947 roku. W latach 1958-1961 powstała remiza strażacka w wyniku adaptacji na ten cel dawnej stajni. W 1969 roku społeczeństwo Płowiec i okolic ufundowało strażakom nowy sztandar. W 1970 roku jednostka otrzymała pierwszy samochód marki Żuk a mowy model przekazano jednostce w 1999 roku. W trakcie uroczystości 80-lecia jednostki w 1998 roku sztandar został odznaczony złotym medalem "Za Zasługi dla Pożarnictwa". Obecnie jednostka OSP w Płowcach, liczy 30 strażaków. Jednostka dysponuje specjalistycznym wozem bojowym marki Mercedes z pełnym wyposażeniem .
Jednostka OSP w Witowie powstała w lutym 1945 roku, krótko po wyzwoleniu wsi, z pod okupacji hitlerowskiej. Pierwszym jej
prezesem był
Stanisław Kośmider, a naczelnikiem Adam Trojanowski. Funkcję prezesa zarządu witowskiej jednostki OSP, po Stanisławie Kośmidrze pełnili między innymi: Marian Niespodziński, Julian Marchwiński, Czesław Walczak, Ksawery Wojtysiak, Stanisław Eznarski, Bolesław Lewandowski, Jacek Rebelak, Ryszard Kostrzewski. Od 2011 roku Prezesem OSP w Witowie jest Krzysztof Mańkowski a Naczelnikiem jest Wiesław Nastulski . Obecnie jednostka OSP w Witowie, wraz z młodzieżową drużyną pożarniczą, liczy 33 strażaków. Jednostka dysponuje specjalistycznym wozem bojowym marki Star 244 z pełnym wyposażeniem .
Uroczystości parafialne
w kościele w Witowie oraz w kaplicy w Płowcach uświetnia orkiestra
dęta, składająca się z muzyków amatorów grających na własnych instrumentach.
Pierwsza orkiestra dęta powstała
25 czerwca 1945 przy jednostce OSP w Witowie z inicjatywy prezesa OSP Stanisława Kośmidra, a w skład której weszło 18 muzyków amatorów. Pierwszym kapelmistrzem został organista Czesław Iglewski. Od
1951 kapelmistrzem był organista
Jan Woliński. Obecnie zaledwie kilku muzyków amatorów, zbierających się okazjonalnie uczestniczy w naszych uroczystościach .